راههای پیشگیری و درمان پدیکلوز (شپش ) را بشناسیم . • شپش یک انگل خارجی است که قدمت الودگی ان به دوران پیش از تاریخ بر می گردد. سه نوع شپش
انسان را الوده می کند که عبارتند از: شپش سر ، شپش بدن انسان و شپش عانه که الودگی به این نوع
سه شپش را پدیکلوز می نامند.
• در حال حاضر ، پدیکلوز گستردگی جهانی دارد و در بسیاری از کشور ها نظیر انگلستان ، برزیل ،
فرانسه و هندوستان شایع است .گرچه در بسیاری از مناطق ، بهبود وضعیت بهداشتی ، اقتصادی و
اجتماعی تأ ثیر بسزایی در کاهش پدیکلوز داشته است ، اما الودگی به این انگل هنوز در بیشتر مناطق
دنیا بروز میکند و باعث ایجاد مشکلات جدی بهداشتی و اقتصادی در سطح جهان می شود.
• الودگی به شپش سر انسان از الودگی های جدی شایع و یکی از مشکلات بهداشتی جوامع انسانی
در کشور های مختلف است . بیماری در هر دو جنس (دختر و پسر ) دیده میشود . اما بطور شایع تر
در دختران مشاهده میشود . اگر چه شیوع ، رده سنی خاصی ندارد ،اما کودکان دبستانی اسیب پذیر
ترین گروه سنی هستند و از شدت الودگی بالایی بر خوردارند و تماس نزدیک و طولانی مدت انها با
هم شایع ترین و اصلی ترین راه انتقال است. بر اساس بررسی های مختلف آلودگی به شپش در ایران
، در مدرسه ها ، به ویژه مدارس ابتدایی دخترانه میزان آلودگی به شپش سر انسان در حد قابل توجهی
بالا بوده است.
• در مراکزی مانند مدرسه ، پادگان و خوابگاه به علت تجمع افراد ،آلودگی به شپش شایع است و آگاهی
از علائم و نشانه های آن در مهار و حذف آلودگی های انسانی بسیار موثر است.
• شپش از خون انسان تغذیه می کند و با مواد ضد انعقاد موجود در بزاق خود از لخته شدن خون بیمار
جلوگیری کرده و بروز خارش شدیدی را موجب میشود . شپش جهش و پرش نداشته و با لغزش
حرکت می کند . عمر متوسط شپش ماده 30 روز و رنگ آن در طیف خاکستری تا قرمز متغیر است
• در نتیجه تماس نزدک افراد یا پوشش زیاد برای تأمین گرما آلودگی به شپش شایع می شود .
شپش به طبقه یا اجتماع خاصی محدود نبوده و ممکن است تمام اقشار را مبتلا کند . آلودگی به
شپش سر به علت تماس بیشتر موهای سر با یکدیگر در دختر بچه ها شایع است .
شپش در آب زنده نمی ماند؛ زیرا از طریق سوراخ های کوچکی در اطراف بدنش تنفس می کند .
به همین دلیل ، در مکان هایی مانند استخر زنده نمی ماند و از طریق شنا در استخر منتقل نمی شود .
• محل زندگی شپش
• شپش سر انسان در لا به لای موهای سر زندگی می کند و پوست سر (به ویژه سر، گردن و پشت
گوش ) را مورد گزش قرار می دهد.
• تخم شپش
به اندازه ته سنجاق بوده توسط شپش بالغ ماده بطور محكمي به پايه مو یا تاروپود لباس چسبانده میشود
وبه صورت يك برآمدگي كوچك كروي و یا بيضي شكل تظاهر دارد
عوارض آلودگی به شپش
امروزه نقش شپش در مناطق معتدله و سرد را از نقطه نظر اذيت و آزار افراد انساني قابل مقايسه
با مشكلات ناشي از پشه ها در مناطق گرمسيري معرفي مي نمایند .
درمان شپش سر :
شستشوي مرتب سر با صابون و شامپو و آب گرم تعداد شپش هاي بالغ را كاهش مي دهد.
- فراورده پرمترين 1% بعنوان داروي انتخابي درمان توصيه شده است
( بصورت شامپو، محلول سرشوي،پودر ، لوسيون ، كرم در بازار موجود است)
نحوه استفاده:
- مرطوب نمودن موها با آب
- آغشته نمودن کامل موها با شامپو يا سرشوي ،بطوری که كاملاً به كف سر و ساقه موها ماليده و
ماساژ داده شود .
- پس از مدت 10 دقيقه با آب فراوان شسته شود
- در درمان آلودگي به انواع شپش :
- ٭ درمان اپيدميولوژيك ، اساس عملكرد كنترلي است
- ( شناسائي منابع و مخازن آلودگي از طريق بررسي اعضاء خانواده و همكلاسي ها و موارد تماس و
درمان دسته جمعي آنها)
یعنی تمام موارد تماس احتمالی باید درمان شوند در غیر اینصورت همیشه احتمال ابتلای مجدد وجود
خواهد داشت.
- ٭ در كليه موارد بايد افراد درمان شده 10 – 7 روز بعد ، تحت درمان مجدد قرار گيرند.
- چرا که اگر چه با درمان نخست ، شپش های سر و اکثر تخم های آن از بین میروند ، اما از آنجایی
که امکان بیرون آمدن آنها تا 7 روز بعد از تخم ها وجود دارد ، لذا بهتر است درمان مجدد انجام شود
تا پیش از آنکه این شپش های جدید توانایی حرکت پیدا کنند ، از بین بروند.
- نکات مهم در درمان آلودگی:
- دركليه موارد آلودگي به انواع شپش اساس درمان متاثر از:
- رعايت دقيق اصول بهداشت فردي
- 2- دسترسي و انجام استحمام منظم
3- امكان تعويض منظم البسه
- در آموزش افراد آلوده به ويژه دانش آموزان به مسائل رواني و اجتماعي فرد آلوده و خانواده وي
توجه گردد و از هر گونه توهين و آزار رواني پرهيز شود
راههاي پيشگيري:
۱ - آموزش به مردم در مورد شستشوي لباس و ملحفه در آب جوش بمدت ۳۰ دقيقه و يا استفاده از
ماشين لباسشويي ، خشک کن و اتو کردن درزهاي لباس براي از بين بردن شپش و رشک .
۲ - رعايت بهداشت فردي
(استحمام منظم و تعويض منظم البسه ، عدم استفاده از شانه ، برس و کلاه ديگران )
۳ - شانه کردن روزانه موي سر( باعث شكستن پای شپش )
۴ - تميز کردن همه روزه برس و شانه
نکات مهم در معاینه موی سر
• در معاینه موی سر کودکان و نوجوانان از نظر آلودگی به شپش ، باید از نشانه هایی مانند خارش
آگاه بود .
• موی سر زیر نور کافی مشاهده شود .
• پشت گوش ها ، گردن و فرق سر باید از نظر وجود تخم شپش بررسی شود .
• وجود شوره مو در سر با رشک اشتباه نشود .
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
